KAZI YA ZIADA YA LIKIZO YA MWISHO WA MUHULA WA 1,  2023

SHUGHULI ZA KISWAHILI.

MAAGIZO
1. Fanya kazi yako katika MTANDAO kisha uiandike katika DAFTARI lako la kazi ya ziada.
2. Ukimaliza kufanya kazi MTANDAONI, hapo chini utaona kitufe cha kukabidhi kazi kilichoandikwa 'Submit'. Bofya na baada ya sekunde kazi yako itakuwa imesahihishwa. Tazama matokeo na ufanye marudio ya maswali uliyonoa.
3. Kumbuka utahitaji kuleta kazi iliyofanya daftarini shuleni, shule itakapofunguliwa.


MADA: KUSOMA NA KUFAHAMIKIWA

SOMO: BABA AMFUMBIA BINTIYE FUMBO.


Je, unaona nini katika picha?
Hapo zamani za kale paliondokea binti mmoja. Daima, alimlalamikia baba yake kwamba, maisha yake yamejaa mikosi. Kwamba, hakudhani kama angefanikiwa maishani mwake. Alikuwa amechoka kupambana wakati wote. Alikuwa akipata suluhu ya jambo moja, jingine hilo laja. Baba yake alikuwa mpishi mbobevu. Akampeleka binti jikoni. Akachukua sufuria tatu zenye maji. Kila moja akaiweka kwenye moto mkali wa gesi. Sufuria tatu zilipoanza kuchemka, akatia viazi mbatata kwenye sufuria moja, mayai kwenye sufuria nyingine na kahawa kwenye iliyobakia. Akamwonesha bintiye mahali waketi. Hakusema neno lolote.
           Ustahimilivu ulimshinda binti. Alijiuliza maswali mengi. Ni nini baba wake anafanya?
         Baada ya dakika ishirini, baba yake akayazima majiko hayo. Akavipakua viazi kwenye bakuli. Vivyo hivyo, mayai. Akamiminia kahawa kwenye kikombe.Akamgeukia bintiye, “Mwanangu, unaona nini?”   “Viazi, mayai na kahawa,” akajibu kwa hasira.
   “Tazama kwa ukaribu,” alisema. “Vishike viazi.” Binti akafanya hivyo. Akaona viazi vimetepetea. Babaye akamwambia ayachukue mayai na kuyavunja. Alipoyapiga chini, akagundua ni magumu.
             Ndiposa, akamwambia apige funda la kahawa. Binti akanywa akishusha pumzi kwa burudani ya ladha yake. Huku akisisimka, akamwuliza dingi wake, “Baba, hii inamaanisha nini?”
           Akamjibu, “Viazi, mayai na kahawa, vyote vimechemshwa kwa kiwango sawa cha moto, lakini, kila kimoja kimeitikia tofauti. Viazi viliingia vikiwa imara, vikatoka vimetepeta. Mayai yameingia yakiwa dhaifu na mepesi kuvunjika, yametoka yakiwa magumu. Ila kahawa ilikuwa ya kipekee sana. Ilipowekwa tu kwenye maji, yenyewe ndiyo iliibadili rangi na ladha ya maji, ikaleta msisimko!” Binti alikodoa macho tu.
        “Wewe ni nani?” Baba yake akamwuliza. Binti akashangaa. Hakujua ajibu vipi. Hakuelewa fumbo la baba yake. Angali anajiuliza hadi leo yeye ni mayai, viazi au kahawa!
A. MSAMIATI   
Tumia kamusi kutafuta maana ya maneno haya

•  lalamika
• mkosi
• pambana
• suluhu
• bobea
• mbatata
• ustahimilivu
• pakua
• tepetea
• mimina
• sisimka
• dingi

I) MASWALI.

1. Binti huyu alikuwa akilalamikia nini kwa baba yake? 

2. Ni kazi gani ya nyumbani ambayo baba yake binti huyu alijua sana?

3. Baba alipompeleka binti yake jikoni alikuwa anataka nini?

4. Sufuria ya pili iltumiwa kupika nini?

5. Maneno 'Ustahimilivu ulimshinda binti' yana maana kuwa.....

6. Baba yake aliyazima majiko baada ya muda gani?

7. Maana ya viazi kutepetea ni?

8. Tunasema tonge la ugali, kitita cha kuni na ______ la kahawa.

9. Neno dingi limetumiwa katika kifungu kumaanisha ______

10. Kulingana na kifungu, baba alikuwa akitaka binti yake awe kama _____

II) Tumia msamiati uliosoma hapo juu kujibia maswali haya:
1. Mtu akiwa na bahati mbaya hupata _______ mingi.

2. Vibanzi au chipsi hupikwa kwa viazi ________

3. Mtu akimaliza kupika chakula huki______ na kuweka mezani.

4. Mama alipomaliza kupika chai ya mkandaa __________ chupani.

5. Rias Suluhu wa Tanzania atatafuta _____ ya matatizo ya Watanzania.

6. Ni vizuri kumheshimu ______ kwa kuwa ndiye kiongozi wa familia.

7. Ukinywa kahawa wakati wa baridi mwili uta_______

8. ________ unatakikana sana maishani;hakuna haja ya kukimbilia mambo.

9. Murugi _______ sana katika Kiswahili;hakuna swali ambalo humshinda.

10. Badala ya _______ kila mara ukipewa kazi, ni vizuri usiwe mzembe.

B. MATUMIZI YA LUGHA.
Jibu kila swali kulingana na maagizo yake.
i) Kikundi cha majambazi huitwa ___

ii) Robo saa ina dakika ngapi?  (Andika kwa tarakimu).

iii)  Dada yake baba yako huitwaje?

iv) Shairi la mishororo mitano huitwaje?____

v) Tumia kivumishi ~refu kukamilisha sentensi hii: Jino la ndovu ni ____

vi) Kitenzi kata katika kauli ya kufanyia kitakuwa ____

vii) Sisitiza ukitumia ndi... :  Sisi _____ kaka zenu.

viii) Nomino mbwa katika udogo itakuwa ___

ix) Kati ya kitovu, kibofu, kibole, kilimi, ni lipi liko nje ya mwili?

x) Rangi ya kwanza ya upinde wa mvua kutoka juu ni gani?

xi) Chgua neno ambalo ni kitenzi katika sentensi hii. Wakulima wamevuna mavuno mengi.

xii) Neno la kuitana baina ya ndugu wa kike na kiume ni ____

xiii) Tunasema usiku kucha na mchana _____

xiv) Kanusha sentensi hii. Amekuja kwetu...

xv) Andika kwa tarakimu : Elfu sabini na nane mia nane arubaini na nane.

C. MTUNGO
Soma mtungo ufuatao huku ukijaliza pengo kwa jibu lifaalo zaidi kati ya uliyopewa hapo chini.
  Hapo zamani ____1____ kale, palondokea msichana ___2____ aliyekuwa ameumbwa ___3___. Msichana huyo ___4___ Zuhura. Msichana huyo____5___ na ___6___ vizuri na wazazi ___7___ hadi ___8___ umri ___9___ kuolewa. Watu mbalimbali ___10____ viwete, vilema, matajiri na maskini walifika kwao ili kumchumbia ___11____ yeye pamoja na wazazi wake waliwakataa watu hao wote.
       Nia yao kubwa ilikuwa Zuhura aolewe ___12___ mkulima. Hatimaye lengo ___13_____ lilitimia na Zuhura ___14____ na mkulima _____15____ kijijini pao.
1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

Ahsante sana. Umekamilisha kazi yako ya ziada.

KWA HERI!